İlk Kadın Jinekolog: Agnodice

 

Antik Yunan'da kadınların tıp okuması yasaktı. Ancak MÖ 300'de Atinalı iyi bir aileden gelen Agnodice, Mısır'daki İskenderiye tıp fakültesine gitmek için saçlarını kestirmeye ve erkek kılığına girmeye karar verdi. Bir gün eğitimini tamamladıktan sonra Atina sokaklarında yürüken doğum sancısı çeken bir kadının çığlıklarını duyduğu ve ona yardım etmek için müdahale etti ama onu erkek sanan kadın, çok acı çekmesine rağmen Agnodice'nin kendisine dokunmasını istemedi.

Agnodice daha sonra kimse onu görmeden kıyafetlerini çıkardı ve bir kadın olduğunu kanıtladı. Bu şekilde kadının bebeğini doğurmasına yardım edebildi. Bu hikaye Atinalı kadınlar arasında hızla yayıldı ve böylece tüm hasta kadınlar Agnodice'ye tedavi olmaya başladı.

Agnodice'nin başarısını kıskanan ve ondan ötürü artık daha az hasta tarafından tercih edilen erkek doktorlar, erkek olduğuna inandıkları Agnodice'yi hastaları baştan çıkarmakla suçladılar. Agnodice böylece mahkemeye çıkarıldı ve duruşma sırasında suçlamaları reddetti ve kadın olduğunu kanıtladı. Bunun üzerine Agnodice, hem yasakları çiğneyerek tıp okuduğu hem de kadın olarak hekimlik yaptığı için ölüm cezasına çarptırıldı.

Haberi duyan Atinalıların eşleri (cezayı veren yargıçların eşleri de dahil) mahkemeyi çevreledi ve kendilerini öldürmekle tehdit etti. Eşlerinin ve diğer kadınların baskılarına dayanamayan yargıçlar cezayı bozdu ve o andan itibaren kadınların doktorluk yapmamasıyla ilgili yasa değiştirilerek sadece diğer kadınlara bakmaları koşuluyla kadınların da doktorluk yapmalarına izin verildi ve Agnodice ilk kadın doktor ve jinekolog olarak tarihe geçti.

Ostia Antik Kenti'nde yapılan kazılarda bulunan ve Agnodice'nin tasvir edildiği düşünülen tablet.

Agnodice'nin gerçek biri mi yoksa kurgusal bir karakter mi olduğu tartışma konusudur. Ancak Antik Yunanlı oyun yazarı Gaius Julius Hyginus'un Agnodice hakkında şu ifadeleri kullandığı bilinmektedir:

"Eskiden, kadınlar utangaçtılar. Atinalılar onların tıp sanatını öğrenmesini yasaklamıştı. Fakat Agnodice adında bakire bir kız, tıp öğrenmek istiyordu. Bu nedenle de saçını kesip, bir erkeğe benzeyerek eğitim almak için Herophilos’a gitti. Tıp sanatını öğrendikten sonra kadınların doğumla ilgili yardımlarına koştu. Erkek doktorlar Agnodice’den dolayı talep bulamaz oldu. Doktorlar da onu (erkek taklidi yapıyordu) kadınları baştan çıkarmakla suçladılar. Areopagus adlı tepede toplanan mahkemede kadın olduğunu ispatlayınca, bu sefer de onu kadınların tıp eğitimi alması yasak olan yasayı ihlal ettiği için yargıladılar. Agnodice, bu yargılamalardan beraat etmekle kalmadı, kadınların tıp eğitimi alabilmeleri için yasanın değiştirilmesini sağladı."

Yorumlar

Daha yeni Daha eski