Güzelliğin Laneti: Psyche ve Eros

 

Eros ve Pysche, hayatımızda beş duyu organımız ile hissedemediğimiz aşk ve ruhun somut olarak hikaye edilmiş halidir. Ruh bilimi (psikoloji) kökenini Psyche’den alır. Milet kralının üç güzel kızı vardır bunlardan Psyche (Ruh) kardeşlerin en güzelidir. Psyche bir türlü evlenemez, çünkü hiç kimse bu kadar güzel bir kızla evlenmeye cesaret edemez. Halk Psyche’nin güzelliğine kendini o kadar kaptırır ki; tanrıça Afrodit’i unutup, tapınağına gitmez olurlar. Bu durum da Aphrodite'i çok sinirlendirir. Aphrodite, güzelliğiyle herkesi etkileyen bu kadını için aşk tanrısı olan oğlu Eros'tan, Psyche'yi çirkin ve kaba bir canavara aşık etmesini ister.

Bir gece vakti Eros, Psyche'nin odasının penceresinden içeri girer. Uyuyan kıza yaklaşır ve tam onu lanetleyecekken Psyche uykusunda hareket eder. Psyche'nin güzelliği karşısında şaşkına dönen Eros, yanlışlıkla okunu kendine saplayıp panikle odadan kaçar. Olanlardan bihaber hayatına devam eden Psyche, bir süre sonra insanların kendisine âşık olmadığını fark eder. Herkes ona hayranlık duymakta fakat onu sevecek kadar yakınlaşmak İstememektedir. Kardeşleri evlenmiş, o ise tek başına kalmıştır. Güzelliği bir lanet haline gelmiştir.

Prensesin babası, bu durumun sebebini öğrenmek için Delphi kâhinine gider. Apollon ona kızının korkunç bir canavarla evleneceğinin ve canavarın onu Dilek Dağı'nda beklediğinin haberini verir. Çaresiz baba, kızının talihsiz kaderini kabul ederek onu dağın tepesine götürür. Psyche yalnız başına kaderine teslim olmuş bir şekilde uçurumun kenarında beklerken, "batı rüzgârı" olarak da anılan Zephyr onu nazikçe yeni evine doğru uçurur.

Psyche, kendini bir masal sarayının önünde bulur. Görünmez hizmetkârlar tarafından karşılanır ve kocasını beklemeye koyulur. Kocası gece yanına gider ve birlikte olurlar. Bu her gece tekrar eder ve zamanla birbirlerine âşık olurlar. Gecenin karanlığında Psyche kocasının kim olduğunu bir türlü göremez ve gizemli aşkının kimliğini merak eder. Fakat kocası yüzünü göstermek istememektedir.

Prenses, zaman geçtikçe yeryüzünde bıraktığı ailesini özlemeye başlar, onları görmek ister. Kocasına bu dileğini iletir ve kardeşleri onun yaşadığı saraya gelir. Sarayın ihtişamı karşısında şaşkına dönen kardeşleri Psyche'yi kıskanır. Ona kehaneti unutmaması gerektiğini, kocasının bir canavar olduğunu ve onu öldürmek istediğini söylerler. Şüpheye düşen Psyche bir gece elinde lamba ve hançerle uyuyan kocasının yanına gider. Psyche, lambanın ışığında kocasının yüzünü görünce olduğu yerde kalakalır. Canavar sandığı kocası, tanrıların en yakışıklısı olan Eros'tur. Eros, âşık olduğu Psyche'nin canavarla evlenmesine razı olmamış, onu bu saraya getirmiştir.

Psyche şaşkınlıkla bakarken elindeki lambanın yağı Eros'un üzerine damlar ve tanrı acıyla uyanır. Eros, elinde hançerle karısını görünce uğradığı ihaneti anlar ve hışımla sarayı terk eder. Psyche'den tek bir şey istemiştir fakat o bu isteği yerine getirmemiştir.

Psyche, pişmanlıkla yeryüzüne dönüp bereket tanrıçası Demeter'in tapınağına gider. Demeter, bu güzeller güzeli ölümlüye acır ve kendini affettirmesi için yapması gerekenleri anlatır. Eğer Psyche, Aphrodite'e hizmet edip istediklerini yaparsa tanrıça onu affedecektir. Aphrodite, Psyche'yi bir tahıl ambarına götürerek içeride bulunan bütün tohumları teker teker çeşitlerine göre ayırmasını söyler. Psyche, bunu nasıl yapacağını düşünürken uzaktan onu izleyen Eros, hayatının aşkının çektiği acıyı görüp ona yardım eder. Karıncaları harekete geçirir ve kısa zamanda bütün tohumların ayrılmasını sağlar.

Aphrodite, ikinci görev olarak ondan en tehlikeli hayvanlardan birisi olan altın yünlü koyunun yünlerini getirmesini ister. Psyche, yünleri toplamanın yolunu düşünürken gaipten bir ses ona dikenli çalılar arasından geçen koyunların çalılara takılmış yünlerini toplamasını söyler. Böylece Psyche bu görevi de başarıyla tamamlar.

Üçüncü görev, yeryüzü dünyasıyla yer altı dünyasını ayıran Styx Nehri'nden su getirmektir. Psyche, nehrin başında dururken bir kartal elindeki sürahiyi alır ve suyu doldurup Psyche'ye geri verir. Bu kartalı Psyche'ye acıyan Zeus yollamıştır. Herkesin Psycheye yardım ettiğini görüp sinirlenen Aphrodite, prensese son bir görev daha verir.

Psyche, yer altı dünyasına gidecek ve yer altı kraliçesi Persephone'dan ilahi güzelliği alıp Aphrodite'e sunacaktır. Psyche, yer altı dünyasına ulaşmak için ölmesi gerektiğinin farkındadır. Kaderini kabul eder, aşkı için ölecektir. Ancak gaipten bir ses duyar yine. Ses ona yer altı dünyasına başka bir giriş daha olduğunu söyleyerek yardım. eder. Fakat dönüş yolculuğu sırasında Persephone'dan aldığı, içinde ilahi güzelliğin bulunduğu kutuyu açmaması gerekmektedir.

Dönüş yolunda, Psyche nehirde kendi yansımasını fark eder. Çektiği acılar eski güzelliğini kaybetmesine sebep olmuştur. Eros'la tekrar kavuşacağını da düşünerek kutudan biraz güzellik almasının sorun olmayacağını, güzellik tanrıçası olan Aphrodite'in daha fazla güzelliğe ihtiyaç duymayacağını düşünür. Ancak kutudan güzellik yerine ölüm uykusu çıkar ve Psyche oracıkta can verir. Yaşananların farkına varan Eros hızlıca onun cansız bedeninin yattığı yere gider ve içinden ölüm uykusunu çıkartarak Psyche'yi canlandırır. Eros, Psyche'nin kararlılığından etkilenip çoktan onu affetmiştir. Zeus'tan onu Ölümsüz kılmasını diler. Zeus da bu aşk karşısında Eros'un isteğini geri çevirmez. Böylece Psyche ve Eros sonsuza dek beraber yaşarlar.

Aşk, içinde sevgi ve güven gibi iyi duyguları barındırırken aynı zamanda kıskançlık ve intikam duygularını da içerir. Aynı şekilde güzellik de genelde olumlu görülse de Psyche'nin bütün acıları, Aphrodite'i bile aşan güzelliğinden doğmuştur. Bunun yaninda Psyche ve Eros'un aşkı ne kadar büyük olsa da içinde sorunlar ve çatışmalar barındırır.

Psyche, Eros'a aşkla bağlıdır ancak ona tam olarak güvenemez ve bu Eros'un onu terk etmesine sebep olur. Yine de yaşanan bütün zorlukların sonunda Eros ve Psyche birbirlerine kavuşurlar. Eros, ezeli ve ebedi olan tutkuyu, aşkı sembolize eder. Psyche ise ruh anlamına gelmektedir. Psyche ve Eros'un hikâyesinde olduğu gibi aşk ve ruh, zorlu yollardan geçseler bile her zaman birbirlerini bulacaktır.

Yorumlar

Daha yeni Daha eski